Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w sporze sądowym klientów z mBankiem przedstawił istotny pogląd. Wniosek złożyli konsumenci pozostający w sporze z bankiem. Kredytobiorcy zakwestionowali dwa postanowienie umowne, które uznali za niedozwolone. Klauzule znalazły się w umowie o kredyt waloryzowany do franka szwajcarskiego.
Kredyt był udzielany w złotówkach. Kwota kapitału została przeliczona na walutę obcą i na tej podstawie były ustalane raty kredytu. Miesięczne raty były wyrażane we franku szwajcarskim, jednakże ich spłata następowała w złotówkach (według ustalonego przez bank kursu).
Zakwestionowane postanowienia umowne dotyczyły możliwości jednostronnego ustalenia przez mBank kursu kupna i sprzedaży franka szwajcarskiego. Bank miał możliwość jednostronnego ustalenia kursu, zaś konsumenci w żaden sposób nie mogli zweryfikować kryteriów przez niego przyjętych. Prezes UOKiK uznał, że są to postanowienia abuzywne i nie wiążą konsumentów. Ponadto stwierdził, że bez tych postanowień nie jest możliwe wykonanie umowy kredytu, co może powodować nieważność całej umowy.
Podobne stanowisko przedstawił Sąd Okręgowy w Warszawie. W wyroku z dnia 22.08.2016 r. Sąd Okręgowy w Warszawie (sygn. akt III C 1073/14) uznał, że zawarta pomiędzy konsumentem a bankiem umowa kredytu indeksowanego do franka szwajcarskiego jest nieważna. Wcześniej Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów uznał za niedozwolone postanowienia, które stanowiły treść przedmiotowej umowy. Klauzule abuzywne dotyczyły sposobu ustalania kursu wymiany walut. Zgodnie z nimi bank mógł dowolnie wybrać kryteria ustalenia kursu wymiany walut. W umowie nie wskazano bowiem sposobu ustalania kursów walutowych stosowanych przy wykonywaniu przeliczeń niezbędnych dla rozliczenia kredytu indeksowanego do waluty obcej.
Sąd Okręgowy w Warszawie uznał, że podpisanie przez strony umowy nie skutkowało nawiązaniem stosunku prawnego. Z kolei brak stosunku umownego przewidującego obowiązek wzajemnych świadczeń przez strony oznaczało konieczność uznania świadczeń faktycznie spełnionych jako nienależnych w rozumieniu art. 410 K.c. W związku z tym, kredytobiorca może żądać zwrotu wszelkich kwot zapłaconych bankowi w związku z wykonywaniem przez niego umowy kredytowej. Z kolei bank ma roszczenie o zapłatę faktycznie wypłaconego kredytu.
Katarzyna Matuszczak
aplikant radcowski
Więcej na temat kredytów frankowych przeczytasz tutaj:
- Ważny wyrok dla frankowiczów – przeciwko bankom trzeba wystąpić z odpowiednim pozwem
- Niższa rata dla frankowiczów