Niemiecka firma Teekanne sprzedaje herbatę o nazwie „Felix malinowo-waniliowa przygoda” (zwaną dalej „herbatą owocową”). Na opakowaniu herbaty owocowej umieszczono ilustracje malin i kwiatów wanilii, informacje o treści „herbata owocowa z naturalnymi aromatami” i „herbata owocowa z naturalnymi aromatami – smak malinowo-waniliowy” oraz graficzne przestawienie odcisku pieczęci z tekstem: „zawiera wyłącznie naturalne składniki”. Tymczasem herbata owocowa nie zawiera żadnego aromatu wanilii lub maliny (a jedynie aromaty o smaku wanilii i maliny). Na opakowaniu zamieszczono dokładny, zgodny z prawdą skład herbaty tj. hibiskus, jabłko, liście jeżyny słodkiej, skórka pomarańczy, dzika róża, aromat naturalny o smaku maliny, aromat naturalny wanilii, jeżyna, truskawka, borówka czarna, dziki bez.
Niemieckie stowarzyszenie ochrony konsumentów (BVV) zarzuciło Teekanne, że wprowadza konsumentów w błąd co do składu herbaty. W oparciu o oznaczenia znajdujące się na opakowaniu konsument mógł oczekiwać, że herbata owocowa będzie zawierać w swoim składzie wanilię i malinę lub co najmniej aromaty o smaku wanilii i maliny. W związku z tym, BVV wniósł o nakazanie Teekanne o zaniechanie w ramach czynności związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej aktywnego lub biernego reklamowania herbaty. Wyrokiem z dnia 16.03.2012 r. Sąd przychylił się do żądań BVV.
Teekanne wniosła apelację od wyroku Landgericht Düsseldorf do Oberlandesgericht Düsseldorf (wyższy sąd okręgowy w Düsseldorfie), który uchylił wyrok i oddalił żądanie BVV. Sąd uznał, że nie miało miejsce wprowadzenie konsumenta w błąd.
BVV wniósł skargę kasacyjną do Bundesgerichtshof (federalnego trybunału sprawiedliwości), który z kolei zwrócił się do TSUE z pytaniem, czy etykietowanie środka spożywczego może wprowadzić konsumenta w błąd, jeżeli sugeruje obecność składnika, który w rzeczywistości w nim nie występuje, a konsument może dowiedzieć się o jego braku wyłącznie po zapoznaniu się z listą składników zamieszczoną na opakowaniu mniejszą czcionką. Na opakowaniu bowiem zamieszczono informacje oraz ilustracje sugerujące, że herbata zawiera między innymi naturalne aromaty z malin i wanilii, gdy tymczasem w jej skład wchodzą naturalne aromaty o smaku malin i wanilii.
Trybunał Sprawiedliwości w wyroku z dnia 04.05.2015 r. (sygn. akt I C-195/14) wskazał, że nabywca winien dysponować poprawną, neutralną i obiektywną informacją, która nie wprowadza go w błąd. Etykietowanie środka spożywczego nie może mieć mylącego charakteru. Wykaz składników zawierający poprawne informacje może nie być wystarczający do skorygowania błędnego czy niejednoznacznego wrażenia, jakie konsument doznał po zapoznaniu się z wyglądem opakowania. W związku z tym, niemiecki sąd odsyłający przy rozpoznaniu niniejszej sprawy winien dokonać analizy ogółu poszczególnych elementów składających się na etykietowanie herbaty owocowej celem ustalenia, czy przeciętny i dostatecznie uważny konsument może zostać wprowadzony w błąd co do obecności poszczególnych składników w herbacie. W ramach tej analizy winien w szczególności wziąć pod uwagę zastosowane wyrażenia i obrazki oraz ich rozmieszczenie, kolor, wielkość, czcionkę, język składnię i interpunkcję poszczególnych elementów umieszczonych na opakowaniu.
Katarzyna Matuszczak
aplikant radcowski