Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 22 kwietnia 2017 r. wydanym w sprawie o sygn. akt II CSK 404/15 rozstrzygnął, jakie jest prawidłowe postępowanie z pozwem o zapłatę wierzytelności, która podlega zgłoszeniu do masy upadłości, złożonym po ogłoszeniu upadłości, w przypadku niezgłoszenia tej wierzytelności do masy.
Powódka złożyła przeciwko syndykowi masy upadłości spółki akcyjnej pozew o zapłatę. Pozew został złożony po ogłoszeniu upadłości, a powódka nie zgłosiła dochodzonej wierzytelności syndykowi masy upadłości. Powódka podnosiła, ze dochodzona wierzytelność powstała po ogłoszeniu upadłości. Tymczasem Sąd I instancji ustalił, że powstała ona przed ogłoszeniem upadłości i pozew odrzucił. Następnie Sąd II instancji oddalił zażalenie strony powodowej na postanowienie w przedmiocie odrzucenia pozwu.
Sąd Apelacyjny zgodził się z Sądem I instancji, że dochodzona wierzytelność powstała przed ogłoszeniem upadłości spółki i nie wynika z czynności syndyka. W związku z tym uznał, że do czasu zakończenia postępowania upadłościowego powódka nie może dochodzić swoich praw w postępowaniu cywilnym. Powinna bowiem dochodzić swojego roszczenia w toku postępowania upadłościowego poprzez zgłoszenie wierzytelności syndykowi masy upadłości.
Powódka złożyła skargę kasacyjną do Sądu Najwyższego. Argumentowała, że sporna wierzytelność powstała po dacie ogłoszenia upadłości. Sąd Najwyższy postanowieniem z dnia 22 kwietnia 2017 r. w sprawie o sygn. akt II CSK 404/15 uwzględnił skargę kasacyjną powódki.
W uzasadnieniu do przedmiotowego postanowienia wskazał, że pozew o zapłatę wierzytelności, która podlega zgłoszeniu do masy upadłości, złożony po ogłoszeniu upadłości, w razie niezgłoszenia wierzytelności do masy, należy przekazać sędziemu – komisarzowi jako takie zgłoszenie (a nie go odrzucić na podstawie art. 199 § 1 1 pkt. 1 K.p.c.).
Należy podkreślić, że kwestia jak należy traktować pozew o zapłatę wierzytelności, która podlega zgłoszeniu do masy upadłości, złożony po ogłoszeniu upadłości była przedmiotem budziła wiele wątpliwości. Ostatecznie ukształtował się pogląd, że pozew taki, w razie niezgłoszenia wierzytelności do masy, należało przekazać sędziemu – komisarzowi, jako takie zgłoszenie.
Z kolei w wypadku, kiedy wierzytelność została zgłoszona, a równolegle wierzyciel wytoczył o nią powództwo – pozew w takiej sprawie podlegał odrzuceniu z powodu czasowej niedopuszczalności drogi sądowej (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21 lutego 2013 r., sygn. akt IV CSK 327/12). W postanowieniu z dnia 22 kwietnia 2017 r. Sąd Najwyższy stanął na stanowisku, że pozew o zapłatę wierzytelności, która podlega zgłoszeniu do masy upadłości, złożony po ogłoszeniu upadłości, w przypadku niezgłoszenia tej wierzytelności do masy, należy przekazać sędziemu – komisarzowi jako takie zgłoszenie wierzytelności do masy upadłości.
Katarzyna Matuszczak
radca prawny