SN ułatwia dochodzenie roszczeń od firm ubezpieczeniowych
Zakres odpowiedzialności ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych budził i nadal budzi wiele kontrowersji.
Jednym z istotnych problemów dla poszkodowanych jest zagadnienie dotyczące podstaw i zakresu odpowiedzialność ubezpieczyciela za zwrot wydatków poniesionych przez poszkodowanego w związku z najmem pojazdu zastępczego.
Stanowisko towarzystw ubezpieczeniowych oraz pojawiające się rozbieżności w orzecznictwie sądów powszechnych sprawiły, iż w/w zagadnienie zostało przedstawione Sądowi Najwyższemu do rozstrzygnięcia. W dniu 17.11.2011 r. sygn. akt III CZP 5/11 Sąd Najwyższy podjął uchwałę w której wskazał, iż „Odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu mechanicznego niesłużącego do prowadzenia działalności gospodarczej obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego; nie jest ona uzależniona od niemożności korzystania przez poszkodowanego z komunikacji zbiorowej„.
Powyższa uchwała SN oznacza, że zakłady ubezpieczeń nie mogą odmawiać zwrotu poniesionych kosztów najmu pojazdu zastępczego przez osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej z tego powodu, że w miejscu zamieszkania poszkodowanego funkcjonuje komunikacja publiczna i w związku z tym na czas likwidacji szkody poszkodowany winien poruszać się tymi środkami transportu. Osoby, którym odmówiono w ten sposób wypłaty odszkodowania mogą zwracać się do ubezpieczycieli o zapłatę odszkodowania wraz z odsetkami za opóźnienie. Roszczenia te zgodnie z treścią art. 442¹ kc – co do zasady – przedawniają się z upływem 3 lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę.
Kolejnym zagadnieniem budzącym poważne rozbieżności w orzecznictwie była kwestia wypłaty w ramach polisy OC odszkodowania obejmującego koszty nowych części i materiałów służących do naprawy uszkodzonego pojazdu. Zagadnienie to zostało rozstrzygnięte przez Sąd Najwyższy również na korzyść objętych ochroną. Zgodnie z treścią uchwały składu siedmiu sędziów z dnia 12.04.2012 r. sygn. akt III CZP 80/11 „Zakład ubezpieczeń zobowiązany jest na żądanie poszkodowanego do wypłaty w ramach polisy OC odszkodowania obejmującego celowe i ekonomicznie uzasadnione koszty nowych części i materiałów służących do naprawy uszkodzonego pojazdu. Jeżeli ubezpieczyciel wykaże, że prowadzi to do wzrostu wartość pojazdu, odszkodowanie może ulec obniżeniu o kwotę odpowiadająca temu wzrostowi”.
Na koniec warto wspomnieć o uchwale Sądu Najwyższego z dnia 1303.2012 r. sygn. akt III CZP 75/11 zgodnie z którą „uzasadnione i konieczne koszty pomocy świadczonej przez osobę mającą niezbędne kwalifikacje zawodowe, poniesione przez poszkodowanego w postępowaniu przed sądowym prowadzonym przez ubezpieczyciela, mogą w okolicznościach konkretnej sprawy stanowić szkodę majątkową podlegającą naprawieniu w ramach OC”.