OCHRONA PRZYRODY: Osoby, które uzyskały zezwolenie na usunięcie drzew lub krzewów przed 15.11.2008 r. nie muszą obawiać się negatywnych konsekwencji związanych z wycinką drzew po terminie.
Na gruncie obowiązujących przepisów prawa usunięcie drzew lub krzewów z terenu nieruchomości może nastąpić po uzyskaniu zezwolenia wydanego, odpowiednio, przez wójta, burmistrza, prezydenta miasta lub wojewódzkiego konserwatora zabytków (art. 83 ustawy z dn. 16.04.2004 r. o ochronie przyrody, dalej: u.o.p.).
W zezwoleniu tym, w myśl art. 84 ust. 3 u.o.p., ustala się opłaty za usunięcie drzew lub krzewów oraz termin ich usunięcia, przesadzenia lub posadzenia innych drzew lub krzewów.
Przepis art. 84 ust. 3 u.o.p. w obecnym brzmieniu obowiązuje od 15.11.2008 r. W starym stanie prawnym tj. przed 15.11.2008 r. nie było przepisu prawa materialnego, który uprawniałby organ administracji do ustalenia, w treści wydanego zezwolenia, ostatecznego terminu na usunięcie drzew z nieruchomości.
Zgodnie z art. 107 § 2 ustawy z dn. 14.06.1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (dalej: k.p.a.) dodatkowe składniki decyzji administracyjnej, takie jak termin i warunek mogą być w niej zawarte tylko wtedy, gdy przewidują to przepisy prawa (zob. wyrok NSA z dn. 11.06.2013 r., sygn. akt II OSK 335/12).
W przypadku braku przepisu pozwalającego na określenie terminu ważności zezwolenia w wydawanej decyzji – należy przyjąć, że termin ten został w decyzji określony bez podstawy prawnej (zob. wyrok WSA w Warszawie z dn. 30.05.2005 r., sygn. akt VI SA/Wa 1734/04).
Jeżeli zatem organ, wydając zezwolenie (przed 15.11.2008 r.), określił wnioskodawcy termin na usunięcie drzew i krzewów, to decyzja taka jest dotknięta wadą kwalifikowaną, określoną w art. 156 § 1 pkt. 2 k.p.a. Moim zdaniem okoliczność taka daję podstawę do częściowego stwierdzenie jej nieważności.
Powyższa znajduje potwierdzenie w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego. Wynika z niego, że dopiero z datą wejścia w życie nowelizacji art. 84 ust. 3 u.o.p. pojawiła się podstawa prawna do określania, w zezwoleniach na usunięcie drzew i krzewów, terminów do wykonania wynikających z nich uprawnień. Jak stwierdził NSA w wyroku z dn. 11.06.2013 r., sygn. akt II OSK 335/12 – „W świetle zasady konstytucyjnej praworządności powtórzonej w art. 6 kpa jako zasada ogólna prawa administracyjnego, każda decyzja administracyjna również w odniesieniu do takiego postanowienia dodatkowego jak termin musi mieć upoważnienie w przepisie rangi ustawowej. (…) Jeżeli zaś dodanie terminu do decyzji nastąpiło bez podstawy prawnej stanowi to podstawę do stwierdzenia nieważności decyzji w myśl art. 156 § 1 pkt. 2 kpa. Przy czym należy opowiedzieć się za stanowiskiem prezentowanym w orzecznictwie i doktrynie, że jeśli dodanie terminu do decyzji nastąpiło bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa, to stwierdzenie nieważności decyzji na podstawie art. 156 § 1 pkt. 2 kpa powinno nastąpić tylko w tym zakresie, i rozstrzygnięcie takie nie ma wpływu na obowiązywanie decyzji w pozostałej części. Decyzja bowiem w pozostałym zakresie jest zdolna do samodzielnego bytu prawnego i odpowiada prawu.”
Osoby, które uzyskały zezwolenie na wycinkę drzew lub krzewów z zastrzeżonym terminem jego ważności jeszcze w starym stanie prawnym tj. przed 15.11.2008 r., mogą zatem w trybie art. 157 k.p.a. wystąpić do organu wyższego stopnia z wnioskiem o stwierdzenie nieważności zezwolenia w tejże części.
Nieważność zapisu dotyczącego terminu ważności zezwolenia przesądza o braku podstaw prawnych do wymierzenia w trybie art. 88 ust. 1 pkt. 2 u.o.p administracyjnej kary pieniężnej za usunięcie drzew bez wymaganego zezwolenia. Ewentualne toczące się w tym przedmiocie postępowania administracyjne podlegają umorzeniu jako bezprzedmiotowe (art. 105 par. 1 k.p.a.), już zapadłe decyzje administracyjne natomiast – stwierdzeniu nieważności w związku z brakiem podstaw prawnych do ich wydania (art. 156 par. 1 pkt. 2 k.p.a.).
STAN PRAWNY PO NOWELIZACJI ART. 84 UST. 3 U.O.P.
W obecnym stanie prawnym, w związku z nowelizacją art. 84 ust. 3 u.o.p., decyzje zezwalające na wycięcie drzew lub krzewów mają ograniczony charakter czasowy, po upływie którego przyznane nimi uprawnienia nie mogą podlegać wykonaniu.
Wycinka drzew z przekroczeniem terminu jest jednoznaczna z usunięciem drzew bez wymaganego zezwolenia i wiąże się z wymierzeniem administracyjnej kary pieniężnej.
Aby skorzystać z przyznanych uprawnień po upływie terminu ważności zezwolenia, bez narażania się na związane z tym negatywne konsekwencje, należy wystąpić do organu, który wydał zezwolenie, jeszcze w terminie jego ważności, z wnioskiem o przedłużenie tego terminu (art. 155 k.p.a.).
W przeciwnym wypadku zezwolenie po upływie określonego w nim terminu wygaśnie, a wycinka drzew będzie wiązała się dla jego beneficjenta z poważnymi konsekwencjami.
Aleksandra Wiśniewska /-prawnik-/